И.Байзақов атындағы облыстық филармония
 

Павлодар қаласындағы бұл өнер мекемесінің алғашқы қадамдары Ұлы Отан соғысының ауыр жылдарында басталды. Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясы облыс орталықтарында филиалдарын біртіндеп аша бастады. Қазмемфилармонияның уәкілдері тағайындалды. Осылайша, 1946 жылдың сәуір айында Казфилармония филиалы Павлодар концерттік-эстрадалық бюросы (КЭБ) болып қайта құрылды. 1949 жылы КЭБ жанында жергілікті кадрлардан құралған бірнеше концерттік бригада жұмыс істеді - бұл Ертіс өңіріне танымал ақындар Байғабыл Жылқыбаев пен Қайырбек Тайкенов жетекшілік ететін қазақ концерттік бригада, оның құрамында 4 әнші мен баяншы болды; В.И. Денисовтың басшылығымен орыс концерттік бригада, сондай-ақ А.В. Герони, Л.М. Чжан, П.П. Симонов, К.Коломейцев, В.М. Лебковский және Л.П. Серова жетекшілік ететін 6 концерттік-эстрадалық бригада жұмыс істеді. Осы топтардың барлығында 4-5 адам-солистер, оқырмандар және музыканттар болды. 1950 жылы бұл бригадалар облыста 1000 - нан астам концерт берді, оның ішінде Павлодарда - 61, ауылда-949, 100 мыңнан астам көрерменге қызмет көрсетілді. 1952 жылы мамыр айында Павлодар концерттік-эстрадалық бюро (КЭБ) тиімді емес деп танылып жойылды. Павлодар облысы бойынша барлық концерттік қызмет Қарағанды филармониясына берілді. Тармақты КЭБ-тер құрыла бастады. Павлодар КЭБ-ның барлық істері мен мүлкі Петропавл КЭБ-на берілді. Бірақ бұл Павлодардың концерттік ұйымын дамытудағы уақытша кезең болды. Қазақстанда тың жерлерді игерудің басталуы, жастардың келуі және жаңа кенттердің пайда болуы, қала халқының өсуі жаңа қоныстанушыларға одан әрі мәдени қызмет көрсетуді талап етті. 1961 жылға қарай Н.Т. Федоров, Е.Л. Лехтер, М. Вронская және А. Әбдікәрімовтың басшылығымен 4 концерттік бригада құрылды. 1965 жылы Тың өлкесі таратылып, «Целинконцерт» филиалдарын тарату туралы ҚазССР Мәдениет министрлігінің қаулысы шыққан соң, «Целинконцерт» филиалдарының негізінде 5 тың облысында облыстық филармониялар құрылды.

1965 жылдың 1 желтоқсанында Павлодар облыстық филармониясы ашылды. Бірінші директор В.А. Лукашевич, көркемдік жетекшісі Н.Х. Жомартов болды. Қалалық бақтың жазғы театрында филармонияға екі бөлме бөлінді, бірақ концерт залы болмады, сол кездегі екі теміржолшы мен алюминий зауытының құрылысшыларының залдарын жалға алды.1965 жылдан бастап филармония әкімшілігі пошта мекенжайын бірнеше рет өзгертті. Театрдың жазғы ғимараты өртенген оқиғасынан кейін филармония 1966 жылдан бастап Карл Маркс көшесіндегі ағаш үйде, содан кейін 1971 жылдан бастап Ленин көшесіндегі Колмогоровтың көпестік үйінде орналасты. 1975 жылы үй бұзылды, филармонияға ТЖМҮ-не жақын Кутузов көшесі бойындағы бұрышта орналасқан ғимараттан үй-жай берілді және тек 1979 жылы ғана филармония 1915 жылы салынған кірпіш үйге көшті, онда бұған дейін Пионерлер үйі орналасқан (Ак.Сәтбаев көшесі). Мұнда филармония 90-шы жылдардың соңына дейін болды. В.А. Лукашевичтен кейін филармонияның директорлық қызметіне У. Оспанов, В.Н. Линчевский, В. Камерцель, Б. Тапалшинов тағайындалды.

1971 жылы белгілі ақын Иса Байзақовтың 70 жылдығын атап өтуге байланысты оның есімі облыстық филармонияға берілді. Көп ұзамай филармония штатында музыкалық шығармашылықтың нағыз жанкүйерлері жұмыс істей бастады, олардың арасында В. Н. Линчевский, В. Н. Ющенко, В. Кехтер, А. Калиев, Л.Творогова, Т. Кузина, А. Кондрашов, Н. Беляева, А. Ушкац және басқалары бар. 70-80-ші жылдары облыстық филармония жанында бірнеше музыкалық ұжымдар жұмыс істеді, олардың ішінде: Гисман Домбровскийдің жетекшілігімен «Очи черные» сығандар ансамблі, «Огни Иртыша» вокалдық-аспаптық ансамблі, «Голубой Жасыбай» қазақ халық ансамблі, эстрадалық-цирк тобы, «Фестиваль» ВИА. В.Н.Ющенко басқарған музыкалық лекторий ерекше орын алды. Репертуарында 15 тақырып болды – «Пушкин в музыке, «Музыка и Есенин», «Классическая музыка» және т.б. бұл дәрісхана конкурстарда екі рет бірінші орынға ие болды. 1974 жылы облыстық филармония жанынан Балалар филармониясы құрылды, оны көркемдік жетекші және дирижер И. Миронова басқарды, концертмейстер Е.Петухова, ал 80-ші жылдары А. Кондрашов болды. Үш жылдан кейін ұжым құрамында әр түрлі жастағы 100-ге жуық бала болды. Балалар филармониясының өнер көрсетуі тек Павлодар, Екібастұз және Ермакта ғана өткен жоқ, оларға Алма-Ата, Қарағанды, Петропавл, Целиноград және Одақтың басқа да қалаларының жас және ересек көрермендері қол шапалақтады. Балалар филармониясының құрамында 5 шығармашылық ұжым – «Колокольчики» және «Фантазеры» вокалдық ансамбльдері, балалар пионер хоры, орыс және қазақ халық аспаптарының оркестрлері болды. Сонымен қатар, мектептегі музыкалық дәрісхана да өз жұмысын жүргізді, онда балаларға әлем композиторлары, музыкалық аспаптар және әйгілі әншілер туралы танып білсе, музыка жанрлары туралы музыкатанушылар Т.И. Кузина, Л.Казакова, Н. Беляева және т. б. айтып берді. Филармония сол жылдары өркендеді. Филармонияның маңызды және көрнекті іс-шаралары камералық музыка фестивалі, «Весенние голоса» және «Золотой колос» дәстүрлі фестивальдері болды.

Филармония республикада бірінші болып камералық концерттердің абонементтік түрін ұсынып, облыстың қалалары мен аудан орталықтарында 6 филиалын ашты. 1989 жылы біздің филармонияда алғаш рет XVII - XVIII ғасырлардағы ежелгі музыка академиясы өнер көрсетті. Сондай - ақ танымал халық хорларының гастрольдері өтті - Орал (1969), Северное (1967, 1971), Воронеж (1977, 1980), Волга (1961,1976, 1986), Рязань (1971), Орынбор (1969), Белорус (1967), Пятницкий атындағы хор (1974, 1983), Свешников атындағы хор (1972), Рязань (1971), Кубан казак ансамблі (1977) және т. Украина, Молдова, Ресей, Татарстан, Белоруссия, Грузия, Өзбекстан, Қырғызстан, Литва, Армениядан эстрадалық ВИА келді. Павлодар сахнасында КСРО мен РСФСР халық және еңбек сіңірген әртістері, одақтас республикалардың халық әртістері болған сол кездегі белгілі солистер өнер көрсетті - Иосиф Кобзон және Аскольд Беседин (1973), Маргарита Суворова (1975, 1985), Павел Вирский (1975), Кола Белды (1976), Валентина Толкунова (1977, 1996, 1998), Батыр Закиров (1968, 1978), Зара Долуханова (1978), Галина Олейниченко (1978), Александр Ворошило (1978) 1980), Мария Кодряну (1974, 1981, 1985, 1987), Вадим Мулерман (1976, 1983), Ренат Ибрагимов (1983), Людмила Зыкина (1983), Илья Дальский (1968), Николай Гнатюк (1984, 1987), Ярослав Евдокимов (1989 жылы екі рет), Ольга Воронец (1985), Владимир Трошин (1961), Леонид Утесов (1980), Юрий Богатиков (1980) 1976), Махмұд Есамбаев (1986), Эдуард Багдасарян (1971, 1972), Александр Шуров және Николай Рыкунин (1972), Иван Суржиков (1964, 1972), Галина Ненашева (1972), Людмила Гурченко (1970), Олег Анофриев (1972), Тамара Чабан (1966), Ирина Бржевская (1964), Людмила Сенчина (1988), Эдита Пьеха (1982, 1983), Валентина Обухова (1968), Евгений Петросян (1988), Артур Айдинян (1965,1972), сондай-ақ Эмиль Горовец (1968), Ирина Понаровская (1982)және т.б. Сонымен қатар біздің филармония әскери ансамбльдерді де шақырды. Бізде Түркістан әскери округі ұшқыштарының ән-би ансамбльдері (1967), Тынық мұхит флоты мен Сібір әскери округінің ансамблі (1968), Қызыл Тулы Каспий флотилиясы (1971), Түркістан әскери округінің және Алматы офицерлер үйінің ансамбльдері, Мәскеуден КСРО ІІМ ансамблі (1979) және басқа да әскери музыкалық ұжымдар, сондай-ақ, «Дос-Мұқасан» ВИА (1976, 1978, 1980, 1992), «Гүлдер» (1970,1973,1975,1976, 1977) Қазақ КСР Мемлекеттік хор капелласы (1966,1971, 1976), КСРО Халық әртісі Л. Чернышова (1968) және бүкіл Одақтан көптеген ВИА – «Медеу», «Ялла», «Сябры», «Земляне», «Метроном», «Флуераш», «Верассы», «Днестр», «Эльбрус», «Ярославские ребята», «Самоцветы», «Оризонт», «Эргерон», «Белые ночи», «Славутич», «Дружба», «Кривичи», «Ладога» және т.б. өнер көрсетті.

90-жылдардың соңында филармония өз қызметін тоқтатты. Филармонияның қайта жандануы қазіргі кезеңге сәйкес келеді және ол бірнеше оркестрлер мен ұжымдардың құрамында бар. Бірақ филармонияның өз ғимараты мен концерт залы жоқ және қазіргі Мәдениет сарайларында негізделуге мәжбүр.

Павлодар облыстық мәдениет басқармасының Иса Байзақов атындағы Павлодар облыстық филармониясы 2012 жылдың 20 сәуірінде қайта жұмыс істей бастады. Филармонияның ашылуы жергілікті халыққа қызмет көрсету, концерттік қызметті насихаттау, Павлодар қаласын облыстың музыкалық мәдениет орталығына айналдыру жөнінде өзінің ұлттық-көркемдік ұжымдарын құрудың аса қажеттілігімен байланысты болды. Филармонияның шығармашылық құрамы 250-ден астам адамды құрайды. Филармония құрылымына мыналар кіреді:
Рүстембек Омаров атындағы Қазақ халық аспаптар оркестрі - бас дирижері және көркемдік жетекшісі «Қазақстанның Еңбек сіңірген қайраткері» Талғат Кәрімов;
Симфониялық оркестр - бас дирижері және көркемдік жетекшісі «ҚР Еңбек сіңірген қайраткері» Болат Рихимжанов;
Камералық хор - дирижері, көркемдік жетекшісі, халықаралық байқаулардың лауреаты – Мәдина Нұрғожинова;
«Ретро» вокалдық ансамблі - көркемдік жетекшісі Жетписбаева Айжан;
Джаз оркестрі - дирижері, көркемдік жетекшісі «ҚР Мәдениет қайраткері» Виктор Шейкин;
«НҰР» халық би ансамблі –көркемдік жетекшісі «ҚР Мәдениет саласының үздігі» Айгүл Даирбаева;
«Лад» халық аспаптар ансамблі-көркемдік жетекшісі, халықаралық байқаулардың лауреаты – Оксана Петрушкина;
«Samiyan» вокалдық тобы - көркемдік жетекшісі, халықаралық байқаулардың лауреаты – Мадина Нұрғожинова.

Филармониялық концерттік қызмет-қоғамда оң көзқарас пен қолайлы моральдық-адамгершілік ахуалдың қалыптасуына ықпал ететін қазіргі заманғы қаланың мәдени бейнесінің маңызды құрамдас бөлігі. Филармония қызметінің негізгі мақсаты облыс тұрғындарын рухани мәдениет байлығын игеруге, жоғары өнер мен қазақ мәдениетінің дәстүрлерін сақтауға, концерттік бағдарламалар, конкурстар мен облыстың елді мекендеріне және Республикадан тыс жерлерге гастрольдік сапарлар өткізу арқылы белсенді түрде тартуға ықпал ету болып табылады.

Облыстық филармония әртістерінің қатысуымен қалалық, облыстық іс-шаралар мен мерекелік концерттер өткізілді. Аз уақыт ішінде филармония әртістері Қазақстан, жақын және алыс шетел аумағында гастрольдік концерттерді жүзеге асырды. Бүгінгі таңда барлық шығармашылық ұжымдар мен солистер конкурстарға белсенді қатысып, жүлделі орындар мен байқаулар мен фестивальдердің лауреаттары атағына ие болуда. Филармония әртістерінің гастрольдік концерттері де дәстүрге айналды: 2013 ж. - Астана қаласының 15 жылдығына арналған «Серпер» Қазақ халық аспаптары оркестрлерінің ІІІ республикалық фестивалінің көшпелі гастрольдік концерті; «Жұлдызды Жасыбай» ретро фестивалі «Ертіс – Баян әуендері III»; 2014 ж. – «НҰР» би ансамблі мен қазақ халық аспаптары ансамблінің «Lessacresdufoiklore» (Франция, Реймс қ.) фестиваліне қатысуы; ҚР Мәдениет қайраткері А. Жайымовтың қатысуымен Қазақ халық аспаптары оркестрінің концерті; 2014-2015 жылдары - симфониялық оркестрдің түркі жазуына арналған фестивальға қатысуы. Жыл сайын дәстүрге айналған «Шахимардан достарын шақырады» классикалық музыка фестивалі өткізіледі. Тәттімбет Қазанғаповтың 200 жылдығына арналған «Бес төре» атты аймақтық аспаптық музыка байқауы өткізілді. Байқауға Қарағанды, Астана, Жезқазған, Теміртау, Павлодар қалаларынан қатысушылар қатысты. Қазылар алқасының төрағасы - ҚР Еңбек сіңірген қайраткері-Жанғали Жүзбаев болды. Шейх Халифа бен Заид Әл Нахаянның қолдауымен Әбу Даби қаласында «НҰР» би ансамблі Қазақ хандығының 550 жылдығына және Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 жылдығына арналған халықаралық мәдени мұра фестиваліне қатысты. 2016 жылы Астана қаласында «Рождественские звезды» халықаралық байқауы өтті, онда «VIVO» вокалдық квинтеті (көркемдік жетекшісі Мадина Нұрғажинова) 1 орынға ие болды, «Ретро» ансамблі (көркемдік жетекшісі Сәуле Балтина) 2 дәрежелі лауреат атағын алды; 2016 жылдың 22-23 сәуірінде Ақтөбе қаласында оркестрлер мен халық аспаптар ансамбльдері арасында «Жұбанов көктемі – 2016» байқауы өтті. Қазақ халық аспаптар оркестрі 1 орынды иеленді. Байқауға Уфа, Қырғызстан, Эстония, Татарстан, Түркия және Қазақстаннан 11 аспаптық ұжым қатысты.

Филармония директоры болып қызмет еткендер: В. Лукашевич (1965-1966), У. Оспанов (1966-1971), В. Линчевский (1971-1984), В. Камерцель (1984-1994), М. Байжуманов (1994-1996), Б. Тапалшинов (1996-1998), М.X. Байжуман (2012-2014).
2014 жылдан бастап филармонияны ҚР Мәдениет саласының үздігі, Қожанов Амангелді Қасенұлы басқарады.

Филармонияның ресми сайты http://filarmonia-pavlodar.kz